1. Sinh khương là gì?

Sinh khương (Rhizoma zingiberis Officenalis Recens) là thân rễ tươi của cây Gừng thuộc họ Gừng (Zingiberaceae), dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách Danh y biệt lục. Cây Gừng được trồng khắp nơi ở nước ta để làm thuốc và làm gia vị thức ăn. Tuỳ theo dạng bào chế mà có tên khác nhau như sinh khương, bào khương, can khương, thán khương, ổi khương, vv...

> Cây tế tân: tế tân là gì? Chi tiết về thảo dược tế tân
> Tế tân được dùng để chữa bệnh gì? Tổng hợp các bài thuốc cổ truyền từ tế tân

Tính vị qui kinh: Vị cay tính hơi ôn. Qui kinh phế tỳ vị.

Theo các sách cổ:

Sinh khương Sách Danh y biệt lục: “vị cay hơi ôn”. Sách Y học khởi nguyên: “tính ôn, vị ngọt cay”. Sách Bản thảo hội ngôn: “nhập tỳ, phế, trường, vị kinh”. Sách Lôi công bào chế dược tính giải: “nhập phế, tâm, tỳ, vị kinh”. Sách Bản thảo kinh giải: “nhập đởm, can, phế linh”.

Thành phần chủ yếu của Sinh khương: Zingiberol, zingiberene, phellandrene, camphene, linalol, methylheptenone, nonyl aldehyde, gingerol, gingediol, methylgingediol, gengediacetate, methylgingediacetate, albizziin, zingerone shogaol, farnesol, hexahydrocureumin, bisabolene, cureumene, d-borneol...

2. Tác dụng dược lý theo Y học cổ truyền của Sinh khương:

Phát hãn giải biểu, ôn trung chỉ ẩu, ôn phế chỉ khái, giải độc. Chủ trị các chứng ngoại cảm phong hàn biểu chứng, vị hàn ẩu thổ, phong hàn khái thấu đàm nhiều, giải độc của cá, độc bán hạ và nam tinh.

Trích đoạn Y văn cổ:

Sách Danh Y biệt lục: “trừ phong tà hàn nhiệt, chứng thư, hàn đầu đau, mũi nghẹt, khái nghịch thượng khí, chỉ ấu thổ, khi đàm hạ khí”. Sách Dược tính loại minh: “Sinh khương khứ thấp, là do tác dụng ôn trung ích tỳ vị, khí tỳ vị được ấm và kiện vận thì thấp khí tự mất. Sinh khương tiêu đàm là do thuốc vị cay có tác dụng khai khoát xung tán”. Sách Bản thảo kinh sơ: “cái hay của Sinh khương là tính khí không khác can Khương nhưng tác dụng tiêu đàm, chỉ ẩu, xuất hãn, tán phong, khư hàn chỉ tả, sơ can, đạo trệ, thì tốt hơn”.

3. Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại của Sinh khương:

Gừng tố có tác dụng tăng tiết dịch vị và tăng nhu động ruột, trợ giúp tiêu hóa tốt. Trong gừng tố có thành phần có tác dụng cầm nôn. Thuốc có tác dụng kháng viêm tiêu sưng và giảm đau.

Sinh khương có tác dụng hưng phấn trung khu vận mạch, trung khu hô hấp và tim, tăng huyết áp, tăng tuần hoàn ngoại vi, trợ giúp ra mồ hôi.

Tác dụng ức chế trực khuẩn thương hàn, phẩy khuẩn tả, trùng roi. 

Theo: Dược học cổ truyền toàn tập - GS.BS Trần Văn Kỳ (Nhà Xuất Bản Đà Nẵng) ​